Gluais
Soláthraíonn an ghluais ilteangach seo sainmhínithe atá éasca le tuiscint ar na príomhthéarmaí eolaíocha a úsáidtear ar an suíomh Gréasáin seo san fhearann measúnaithe riosca. Déantar tagairt do théarmaí agus dá sainmhínithe inár dtáirgí cumarsáide mar nótaí aníos chun coincheapa a mhíniú don phobal nach bhfuil aon saineolas acu.
Úsáidtear litriú caighdeánach Béarla tríd síos. Déantar acrainmneacha a chaipitliú. Cuirtear téarmaí i láthair i gcás íochtair. Aistrítear na hiontrálacha go gach ceann de 24 theanga oifigiúla an AE.
Doiciméad beo is ea an ghluais faoi réir nuashonruithe rialta. Is féidir téarmaí ábhartha atá in easnamh a mholadh ar an Foirm iarratais um Cheist a Chur.
Séanadh: Chun cabhrú le húsáideoirí an tsuímh Ghréasáin seo téarmaíocht eolaíoch a thuiscint amháin agus é sin amháin a thugtar sainmhínithe sa ghluais. Féadfaidh na sainmhínithe a bheith difriúil leo siúd a thugtar i reachtaíocht an Aontais Eorpaigh agus in Irisleabhar EFSA.
A
Aon ábhar; pacáistiú nó trealamh cistine de ghnáth, atá deartha chun teacht i dteagmháil le bia-ábhair.
Sainmhínítear teagmhas nó tarlú mar theagmhas a bhfuil ábharthacht bhitheolaíoch aige más dócha go mbeadh iarmhairtí ag a mhéid nó ag a impleachtaí ar shláinte an duine.
Is éard is iontógáil laethúil inghlactha (ADI) meastachán ar mhéid na substainte i mbia nó in uisce óil is féidir a ithe go laethúil ar feadh an tsaoil gan riosca suntasach don tsláinte a chruthú. De ghnáth sloinntear é mar mhilleagram den tsubstaint in aghaidh an chileagraim de mheáchan coirp agus baineann sé le substaintí ceimiceacha amhail breiseáin bhia, iarmhair lotnaidicídí agus drugaí tréidliachta.
Giorrúchán le haghaidh “ionsú, dáileadh, meitibileacht agus eisfhearadh”, na ceithre phríomhphróiseas a chuireann síos ar conas a théann drugaí agus ceimiceáin isteach sa chorp, cad a tharlaíonn dóibh agus iad ann, agus conas a chuirtear deireadh leo
Móilín casta cosúil le slabhra a iompraíonn an t-ábhar géiniteach, atá i láthair in orgánaigh bheo agus i roinnt víreas. Tá ADN (aigéad dí-ocsairibeanúicléasach) in ann é féin a chóipeáil agus déanann sé na treoracha do na próitéiní go léir a úsáidtear chun saol a chruthú agus a chothú.
Is éard is moladh um chothú an iontógáil leordhóthanach (AI) a úsáidtear nuair nach bhfuil dóthain sonraí ann chun Riachtanas Meánach a ríomh. Is éard is AI an meánleibhéal cothaithigh a thomhlaíonn gnáthphobal sláintiúil go laethúil, rud a mheastar a bheith leordhóthanach do riachtanais an phobail.
Substaint atá neamhdhíobhálach de ghnáth, amhail comhábhar i mbia-ábhar, is cúis le frithghníomhú ailléirgeach (láithreach) i nduine soghabhálach.
An cumas freagra imdhíonachta mínormalach a spreagadh as a dtagann frithghníomhú ailléirgeach i nduine.
An comhbhloc a dhéanann próitéiní. D’fhéadfadh corp an duine cuid acu a tháirgeadh ach ní féidir cinn eile a fháil ach amháin tríd an aiste bia.
Pobal nó éiceachóras a thabhairt ar ais go stádas réamhshainithe tar éis suaitheadh a bheith ann dá ghnáthghníomhaíochtaí (e.g. teagmháil le tocsain nó le lotnaid, nó athrú ar an soláthar bia).
Is é an chéad chéim sa mheasúnú riosca ná oibreáin bhitheolaíocha, cheimiceacha agus fhisiceacha a shainaithint a d’fhéadfadh a bheith ina gcúis le héifeachtaí díobhálacha ar an tsláinte.
An pointe ar chuar dáileoige is freagartha atá bunaithe ó shonraí turgnamhacha a úsáidtear chun leibhéal sábháilte a fháil.
An t-uasmhéid éilleáin, tocsaine a fhaightear go nádúrtha nó cothaithigh a cheadaítear i mbianna nó i mbeathaí ainmhithe.
Modh chun foinsí éiginnteachta a shainaithint i ríomh measúnaithe riosca agus chun a méid agus a dtreo a mheas ionas gur féidir earráidí a chur san áireamh.
Córas a shainaithníonn, a dhéanann meastóireacht agus a rialaíonn guaiseacha do shábháilteacht bia. Cuireann gnólachtaí bia i bhfeidhm é chun táirgeadh, stóráil agus iompar sábháilte bia a áirithiú.
Modh chun na rioscaí dóchúla a mheá (i dtéarmaí na minicíochta agus na déine) a bhaineann le nochtadh do shubstaint i gcomparáid leis na tairbhí dóchúla.
Substaint amháin nó saothrú miocrób a fhaightear i bhfoirm íon ó mheascán substaintí nó de bhaictéir.
Is éard is meánriachtanas (AR) an leibhéal cothaithigh sa réim bhia a chomhlíonann riachtanais laethúla leath na ndaoine i ngnáthphobal sláintiúil.
Meastóireacht ar obair eolaíoch, acadúil nó ghairmiúil ag daoine eile a oibríonn sa réimse céanna.
Cur chuige a nglactar leis go hidirnáisiúnta chun úsáid ainmhithe i dtaighde a laghdú, trí cheanglas a chur ar staidéir, nuair is féidir, samhlacha malartacha a úsáid agus/nó mionleasuithe a dhéanamh ar na modhanna chun íoslaghdú a dhéanamh ar aon anacair nuair a úsáidtear ainmhithe.