Glosariusz
Ten wielojęzyczny glosariusz zawiera łatwe do zrozumienia definicje głównych terminów naukowych używanych na tej stronie internetowej w dziedzinie oceny ryzyka. Terminy i ich definicje są wymienione w naszych produktach komunikacyjnych jako wyskakujące uwagi wyjaśniające pojęcia dla ogółu społeczeństwa bez wiedzy specjalistycznej.
W całym dokumencie używana jest standardowa pisownia w języku angielskim. Akronimy są kapitalizowane. Terminy przedstawiono małymi literami. Wpisy są tłumaczone na wszystkie 24 języki urzędowe UE.
Glosariusz jest dokumentem aktualizowanym na bieżąco. Można sugerować brakujące terminy za pośrednictwem formularza online – Zadaj pytanie.
Zastrzeżenie: Definicje w glosariuszu przeznaczone są wyłącznie do pomocy użytkownikom niniejszej strony w zrozumieniu terminologii naukowej. Definicje mogą różnić się od zawartych w ustawodawstwie Unii Europejskiej i Dzienniku EFSA.
A
Dopuszczalne dzienne spożycie (ADI) to wartość szacunkowa odpowiadająca ilości substancji zawartej w żywności lub w wodzie pitnej, która może być spożywana codziennie w trakcie całego życia, nie stanowiąc znacznego zagrożenia dla zdrowia ludzi. Jest ono zwykle wyrażane w miligramach substancji na kilogram masy ciała i dotyczy substancji chemicznych, takich jak dodatki do żywności, pozostałości pestycydów czy leki weterynaryjne.
Skrótowiec oznaczający wchłanianie, dystrybucję, metabolizm i wydalanie — kluczowe cztery procesy opisujące przedostawanie się leków i związków chemicznych do organizmu, ich losy w organizmie oraz sposoby ich usuwania.
Odpowiednia wartość spożycia (AI) to zalecenie dietetyczne stosowane w przypadku istnienia zbyt małej ilości danych, by wyliczyć średnie zapotrzebowanie. AI to średnie stężenie składnika pokarmowego spożywanego każdego dnia w typowej, zdrowej populacji, co do którego zakłada się, że odpowiada potrzebom danej populacji.
Substancja, np. składnik produktu spożywczego, nieszkodliwa dla większości osób typowej populacji, lecz powodująca (natychmiastową) reakcję alergiczną u podatnej osoby.
Zdolność do wywołania nieprawidłowej odpowiedzi odpornościowej, prowadząca do wystąpienia u osobnika reakcji alergicznej.
Tryb postępowania, który może być wykorzystany w badaniach w celu zastąpienia tradycyjnych testów na zwierzętach sposobami nieinwazyjnymi lub zastępczymi. Zobacz też: zastąpienie, zmniejszenie i złagodzenie (zasada 3Z).
Składnik budujący białka. Niektóre aminokwasy mogą być wytwarzane przez organizm człowieka, a inne mogą być pobierane wyłącznie z diety.
Sposób identyfikacji źródeł niepewności w obliczeniach w ocenie ryzyka oraz określania ich wielkości i kierunku, pozwalający na uwzględnienie błędów.
Sposób określenia prawdopodobnego ryzyka (w zakresie częstości występowania i stopnia obciążenia) związanego z narażeniem na substancję w porównaniu z prawdopodobnymi korzyściami.
Termin opisujący substancję działającą w sposób przeciwny do działania innej substancji, a więc znoszącą jej działanie, np. hormon, który po uwolnieniu w organizmie znosi działanie innego hormonu.
Średnie zapotrzebowanie (AR) to stężenie składnika odżywczego w diecie odpowiadające dziennym potrzebom połowy osób w typowej, zdrowej populacji.
Składnik dodawany do produktów spożywczych w celu zmiany ich smaku lub zapachu.